Iedereen heeft het recht zich vrij over de aarde te bewegen, zich te vestigen en te werken waar hij of zij wil. Zestien Ethiopische jongeren zijn de dupe van star toegepaste procedures en het ‘niet-tenzij’ beleid van de Nederlandse overheid
Vocals & writing Sami El Ghousli, Kasba, & Helen Mengestu, Afrisinia. Trompet & audio: Mark Nieuwenhuis. Video: Mongi Farhani. Recording at Studio nonfiXe Lodge, Vught, The Netherlands.
Recorded in 2008.
Watch on Youtube: Peace, a song called Nabina.
Afrisinia vs COA. De rechter beslist ten nadele van de jonge acrobaten en muzikanten. COA klopt zich op de borst en interpreteert de uitspraak als een compliment voor de wijze waarop ze asielzoekers van hot naar her sjouwt en reeds ontheemde mensen elke kans op worteling en op normaal menselijk contact ontzegt. How low can you go?
In de bodemprocedure tussen jeugdcircus Afrisinia en COA heeft de rechter COA in het gelijk gesteld. Een deel van Afrisinia moet naar AZC Bellingwolde. ‘De rechtbank heeft zich er wel heel gemakkelijk van af gemaakt’, aldus advocaat Piet Hein Hillen uit Tilburg die de jongeren juridisch vertegenwoordigt. Hij vindt dat COA zich, in juichende persberichten ongepast op de borst klopt met deze uitspraak. ‘COA is trots op de destructie van jonge levens, dat is bottom line waar het hier op neer komt.’
De voorzieningenrechter in Breda gaf de jonge muzikanten en acrobaten van Afrisinia gelijk, toen ze weigerden naar AZC Bellingwolde te vertrekken. De groep bestaande uit zestien jongeren, waarvan vijf minderjarigen, zou dan namelijk zo ver, als binnen Nederland, mogelijk uit elkaar geplaatst worden.
De jongeren, wezen en kinderen uit eenoudergezinnen van de straten van Addis Abeba in Ethiopië, vormen inmiddels al bijna vijftien jaar een hechte groep waarvan de leden elkaar als broer en zus beschouwen. De rechter in Breda had daar oog voor en begreep het bijzondere karakter van deze ‘familie’, die naast emotioneel ook vakmatig aan elkaar gebonden is en veelvuldig gezamenlijke training nodig heeft.
COA smeet er nog wat euro’s tegen aan, betaalde de gage van de landsadvocaat die dikke boekwerken in elkaar draaide, ging in hoger beroep en afgelopen maart diende in Den Bosch de bodemprocedure. Afrisinia verloor, zoals te verwachten, want COA schrijft eigen regels en de rechter toetst die zelfgeschreven regels. Zo blijkt uit een passage uit de uitspraak: ‘eisers [Afrisinia, red] voldoen aan niet één van de door verweerder (COA) gehanteerde voorwaarden voor administratieve plaatsing.’ Mensen doen er allang niet meer toe. Die zijn veel te lastig en divers.
Bovendien, aldus COA, is een deel van de groep uitgeprocedeerd en dienen de jongeren te worden voorbereid op terugkeer. Inderdaad, vindt ook de rechter: ‘plaatsing van eisers middenin de samenleving in plaats van een verblijf op een opvanglocatie valt niet te rijmen met de terugkeer naar het land van herkomst als einddoelstelling’.
Mensen die niet mogen blijven, dien je te isoleren. Ter illustratie: AZC Bellingwolde heet ‘De Grenshof’. In ‘het beleid’ wordt nergens rekening gehouden met de normale menselijke behoefte aan contacten, ongeacht of je ergens blijft of weer vertrekt. Dit beleid is destructief voor ieder individu en niet bepaald iets waar we trots op mogen zijn.
De zaak van de jongeren is voorgelegd aan het Europees Hof voor de Rechten van de Mens, Europa’s hoogste rechtbank. Europa heeft vragen gesteld aan de Nederlandse regering over de behandeling van de asielaanvragen. Kort gezegd komen de vragen hierop neer: ‘Heeft Nederland de verklaringen van de jongeren onderzocht? Heeft Nederland onderzocht of de jongeren gevaar lopen bij terugkeer? (De brief staat gepubliceerd op deze website: categorie Afrisinia)
De Nederlandse overheid moest voor 11 maart 2010 antwoorden, maar vroeg uitstel tot 22 april. En daarna nog een keer tot 3 juni! Gek dat het zo lang duurt eer je weet of je onderzoek hebt gedaan, of heb je niets onderzocht en zoek je naar smoesjes? Wacht je tot een ander, namelijk een nieuw kabinet, schaamtevol moet bekennen dat er NIETS onderzocht is. Ondertussen staan zestien jonge levens stil. Ondertussen kraait COA als een trotse haan dat ze het kan winnen van een paar kinderen.
Op de website van COA staat het volgende: “We zijn er altijd van overtuigd geweest dat we gedurende het gehele traject juist hebben gehandeld. De uitspraak van de rechtbank zie ik als een bevestiging dat ons plaatsingsbeleid goed werkt. Het is ook de bevestiging dat we enerzijds naar de letter van de wet hebben gehandeld en anderzijds zo lang als het kon naar de belangen van de groep hebben gekeken. Er is over deze zaak veel aandacht in de media geweest. Nu kunnen we de buitenwereld vertellen dat we steeds juist en zorgvuldig gehandeld hebben.” Daar is het dus om te doen: imago! En een schouderklopje van de rechter (wij bij nonfiXe snappen overigens niet hoe je deze uitspraak kunt interpreteren als een “goed werkend plaatsingsbeleid”) De quote staat te midden van foto’s met lachende bruine kindertjes. Wie wil weten hoe blij ze ECHT zijn, moet eens een AZC inlopen!
nonfiXe, 8 juni 2010
Je kunt niet terug naar je geboorteland en je mag hier niet blijven. Je mag hier niet wonen, niet werken, niet liefhebben, niet slapen, niet ademen. Een heel overheidsapparaat richt zich erop om jou het leven onmogelijk te maken. Waar is de nooduitgang?
Afrisinia vs COA, bodemprocedure in de rechtbank van Den Bosch.
Zestien jonge mensen reizen met een paspoort en visum naar Nederland om shows te geven waarmee hun land, Ethiopië, kan schitteren. ‘Kijk, wat een mooie meiden en wat zijn ze goed.’ ‘Die jongleur kan wel zes kegels in de lucht houden.’ ‘Exotische muziek, niet?’ ‘Wist je dat het straatkinderen zijn?’ ‘Knap hè?’ ‘Ja, Ethiopië is een prachtig land.’
Achter de schermen speelt echter een heel andere show: machtsmisbruik door overheidsfunctionarissen, seksueel misbruik en slavernij. (Zie: Een zekere toekomst voor jonge mensen: vervolging & misbruik)
De jongens en meisjes doen het enige wat ze kunnen doen: ze vluchten. Ze vragen asiel aan, in de volle overtuiging dat hier in het Westen de rechten van de mens wel tellen.
MIS.
Hier tellen de rechten van de Procedure die erop gericht is zoveel mogelijk asielzoekers zo snel mogelijk het land uit te krijgen. De Procedure is de afgod van ambtelijk Nederland, waaraan jaarlijks een bepaald aantal mensen dient te worden geofferd.
Om zich ervan te verzekeren dat de Procedure gediend wordt, is een keten van instanties opgericht, en ettelijke tienduizenden (toeleveranciers meegerekend) Nederlanders leggen zich er dagelijks op toe dat het quotum gehaald wordt.
Ook wordt, om de Procedure gemakkelijker te maken voor de ambtenaren die haar dagelijks aanbidden, de realiteit van een mensenleven in stukjes geknipt, zodat ieder deel apart kan worden bekeken en afgewezen, om later de scherven weer bij elkaar te vegen en te zeggen: ‘Zie je wel, dit is geen raam. Dit zijn glasscherven.’
Tijd: 31.03.2010 10.45h
Plaats: Rechtbank ’s-Hertogenbosch: Afrisinia vs COA
Geen van de eisers is in persoon aanwezig om de zitting bij te wonen waarin COA beweert het recht te hebben negen van de zestien circusartiesten van Afrisinia over te plaatsen naar de verst mogelijke uithoek van Nederland: AZC Bellingwolde, genaamd: De Grenshof. Jammer, vindt de rechter, ‘Ik keek uit naar de circusgroep van Afrikanen’. Wat had hij verwacht? Buitelende acrobaten en een jubelende krar in zijn rechtszaal?
De Afrikanen die de rechter zo graag had willen zien, sluipen door de straten op zoek naar voedsel en een slaapplaats. Ze kunnen geen kant op. Ondanks de overvloed aan bewijsmateriaal, verklaringen en aanwijzingen, heeft de Nederlandse asielketen (IND, COA, DT&V, Vreemdelingenpolitie en ja, zelfs de rechtbanken en Raad van State doen vrolijk mee) zich stellig voorgenomen om zestien jonge levens in de knop te breken.
Dezelfde rechtbank in ’s-Hertogenbosch besloot op 28 december 2009 even snel dat de Ethiopische jongeren geen recht meer hadden op zakgeld (€50,-) en ziektekostenverzekering. ‘Ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat er productie moest worden gemaakt voordat het kalenderjaar ten einde was,’ merkt Piet Hein Hillen, advocaat van de jongeren op. ‘Ja, dat is een van de eisen die de minister stelt,’ beaamt de rechter.
De zitting van woensdag 31 maart 2010 in ’s-Hertogenbosch is het zoveelste bewijs van een Kafkaiaans samenspel der instituten.
Negen van de zestien jongeren (die al van kindsaf aan samen zijn op het circusterrein en niet te vergeten in de straten van Addis Abeba) werden in augustus 2009 door COA gesommeerd om van het AZC Dongen te vertrekken naar De Grenshof in Bellingwolde. Reistijd: vierenhalf uur, prijs enkele reis: € 35,03 – ze konden binnen de Nederlandse grenzen niet verder uit elkaar getrokken worden. ‘Het is de best mogelijke oplossing,’ volgens COA, dat lamenteert over werkdruk en bezettingsgraad.
Een organisatie die opgericht is om vluchtelingen op te vangen, zou toch in staat moeten zijn om met een flexibel aantal gasten om te gaan. In 2004 huisvestte de COA 40.000 mensen. In 2009 nog 21.000 en was er sprake van grote ‘uitstroom’, aangezien de ‘Pardonners’ de centra verlieten. Toch is er nergens in de buurt van Tilburg – waar NIDOS de minderjarigen plaatste om dicht bij de net meerderjarigen te zijn – een plekje vrij?
Leegstand kost geld. COA kan zich geen lege plaatsen op AZC’s veroorloven. Geld is belangrijker dan een ‘vreemdeling’, dus lege plaatsen worden zo snel mogelijk afgestoten.
Hoeveel geld kost alleen deze procedure al? 600 Hekken rondom het prefab huisje waar Afrisinia in Dongen zat, drie gerechtelijke procedures waarvoor de landsadvocaat is ingeschakeld, COA medewerkers die naast de landsadvocaat in de rechtszaal gaan zitten ….
‘COA vangt sober doch humaan op’, repeteert de landsadvocaat (de eigen juristen worden kennelijk niet capabel genoeg geacht om deze zaak te voeren) een aantal malen. ‘COA bepaalt of en waarheen overgeplaatst wordt. Ook kinderen die al een aantal jaren naar dezelfde school gaan, worden overgeplaatst,’ zegt hij zonder enige schaamte. Bovendien: het was de beste optie.
De beste oplossing? Nergens in het dossier blijkt dat er enige inspanning is verricht om zelfs maar te zoeken naar een andere oplossing: geen telefoonnotitie, geen e-mail. Uit niets kan worden opgemaakt dat ook maar 1 medewerker van COA 1 vraag heeft gesteld aan het hoofdkantoor of aan een naburig AZC over de mogelijkheid om een plekje te vinden voor deze, toen nog vrolijke jeugd die zich meermalen welwillend toonde aan de Nederlandse samenleving, door zelfs op te treden tijdens Generaal Pardondagen waar nieuwe Nederlanders verwelkomd worden.
‘Deze jongeren hebben geen recht op toegang tot de Nederlandse samenleving,’ vindt de landsadvocaat. ‘Ze hebben geen recht op het voortzetten van hun circusactiviteiten. Bovendien kunnen ze blijven oefenen. Het kost alleen wat meer moeite….’ Hoe zou de landsadvocaat zelf reageren, als hij werd overgeplaatst en iedere dag vierenhalf uur heen en vierenhalf terug moest reizen naar zijn werk? Of verhuizen en zijn kinderen naar een andere school moest sturen, en een half jaar later weer?
‘Wij vinden Afrisinia geen bijzondere groep waarvoor we een uitzondering kunnen maken,’ zegt de landsadvocaat droog. ‘Iedere asielzoeker vindt de eigen situatie bijzonder.’
Is dat niet gewoon waar? willen we de landsadvocaat vragen. Is het niet bijzonder en schrijnend als je alles hebt achter moeten laten: familie, huis, vrienden, werk, kortom een heel leven? Is het niet schrijnend als je de geuren van je land niet meer kunt opsnuiven, de klanken van je taal niet meer kunt horen? Is het niet mensonterend zoals je hier sober doch humaan (volgens de normen van COA) wordt opgevangen, steeds wordt overgeplaatst, niet mag werken, niet mag studeren en jaren verliest in een Procedure waarin je naam wordt vervangen door het woord ‘vreemdeling’, ondanks het feit dat je de meest intieme zaken hebt moeten vertellen aan jou onbekende ambtenaren.
Tijdelijke ‘administratieve uitplaatsing’ van de jongeren naar een huis in Den Bosch dat door de stichting Afrisinia ter beschikking was gesteld, was absoluut geen optie voor COA (terwijl Stichting Afrisinia juist dacht behulpzaam te zijn door mee te denken). Want: na een eerste negatieve beschikking dient de asielzoeker te worden voorbereid op terugkeer. De terugkeer AZC’s zijn hier speciaal op ingericht, aldus de landsadvocaat. Er werkt een ander type mens dan in de Integratie centra. Er wordt geen Nederlandse les gegeven. Er worden terugkeer gesprekken gevoerd, beweert hij. In praktijk is het echter een nogal mager pakket. Bovendien is voor de terugkeer van asielzoekers op 1 januari in 2007 een speciaal instituut opgericht: de Dienst Terugkeer en Vertrek. Die zit ook in Den Bosch.
‘Als de leden van de circusgroep gevorderd worden door de Dienst Terugkeer en Vertrek, dan komen ze niet,’ zegt de landsadvocaat. Echter, ze kwamen wel. Ze kwamen naar een politiebureau in Tilburg. Dat politiebureau is gevestigd naast de Willem II gevangenis waar achter hoge hekken met prikkeldraad vreemdelingen gevangen zitten tot er een vliegtuig vol is en ze gedeporteerd worden. Eén verkeerd woord, of je wordt ook opgesloten.
Een verslag van zo’n gesprek tussen de DT&V en een van de jongens van Afrisinia is te vinden onder de titel: ‘Faillissement van een bot land’ .
Ze kwamen nog een keer, naar hetzelfde politiebureau naast diezelfde vreemdelingengevangenis. Weer dezelfde intimidatie. En de derde keer? Ja, toen bleven ze weg. Zou jij nog gaan? Als je zeker weet dat je opgepakt wordt terwijl je geen misdaad hebt begaan, maar enkel je leven wilt redden?
We leven in een rechtsstaat die van mensen eist dat ze vrijwillig en zonder morren hun hoofd in een strop steken en zelf het voetenbankje onder zich wegtrappen.
De rechter, die graag de circusgroep van Afrikanen had gezien, bepaalt mede zelf of hij die kans op een blik in de menselijke Zoo nog krijgt. Hij neemt daar zes weken de tijd voor.
Zestien Ethiopische jongeren stranden in de Nederlandse asielprocedure. Sinds mei 2007 wachten de jongens en meisjes van circus Afrisinia in asielzoekerscentra op bescherming. De IND wil hen op basis van algemene argumenten uitwijzen naar een zekere toekomst: vervolging en misbruik.
Ethiopisch jeugdcircus Afrisinia
De jongeren van Circus Afrisinia zijn tussen de 14 en 24 jaar oud. Ze komen uit Addis Abeba uit de armste gezinnen – In Ethiopië moet 80% van de bevolking van minder dan $ 20,- per maand zien te overleven – Een aantal van hen is straatkind. De groep is al van jongsaf aan bij elkaar. Ze vormen een familie. De COA in Nederland behandelt hen ook als sociale eenheid.
Dictatuur: foltering en misbruik
In Ethiopië voeren Minister President Meles Zenawi en zijn regeringspartij een strak dictatoriaal en willekeurig beleid. De jongens en meisjes van Afrisinia hebben dat aan den lijve ondervonden. Meerdere malen zijn ze opgepakt en zonder proces in de gevangenis beland. Het uitdelen van pamfletten voor de oppositie partij of toevallig ergens aanwezig zijn, zijn hiervoor voldoende aanleiding.
De jongens vertellen over martelingen. Zo is een van hen enkele dagen en nachten lang in een ton koud water gezet, tot aan zijn kin. Als hij in slaap viel, zou hij verdrinken. Af en toe haalden zijn bewaarders hem er even uit om hem later weer terug te zetten.
Een andere jongen vertelt hoe hij zich als jong kind aanmeldde en de poort naar het circus zag eruit als de poort naar de hemel. Hij kreeg muziekles, betaalde hiervoor 10 birr contributie. Hij had talent en steeg in de hiërarchie tot hij de ’top’ namelijk de eerste groep bereikte. Toen moest hij de oorlog tegen Somalië verheerlijken en mensen aanzetten zich te melden voor militaire dienst. Ook andere ‘boodschappen’ van de regering Zenawi werden in voorstellingen gegoten. Hij wilde dat niet, hij was het er niet mee eens, daarom besloot hij het circus te verlaten. Er volgde een ‘gesprek’. Een pistool op tafel en dreigementen: ‘jij blijft en jij doet wat wij willen’. Hij bleef. In Nederland zag hij de kans schoon om te ontsnappen.
De meisjes werden gedwongen mee te gaan met ‘belangrijke’ mannen (lees: sponsoren) en seks met hen te hebben.
De kinderen zijn slachtoffer van meerdere vormen van intimidatie, gevangenneming, verkrachting en oneigenlijke machtsuitoefening. Ze moeten optreden zonder hiervoor enige vergoeding te ontvangen behalve één maaltijd per week.
Unicef en Oxfam Novib
Het circus waar de kinderen ‘opgevangen’ werden, wordt geleid door (ex)politici waaronder de voormalige minister van Informatie Asfaw Netsanet. Onder de paraplu Circus Ethiopië zijn, verspreid over het land, vijf jeugdcircussen actief. Deze worden gesponsord door verschillende westerse organisaties, zoals Unicef en Oxfam Novib. In de periode 2001-2005 ontving de organisatie alleen al van Oxfam Novib € 450.000,-. Veel geld in een derde wereld land waar zoals gezegd $ 20,- per maand het huishoudgeld van het merendeel is. (Oxfam-Novib webpagina, verwijderd na deze berichtgeving)
De jongeren die in Nederland asiel hebben aangevraagd, vormden de beste groep. Ze kwamen als ‘ambassadeurs’ naar Nederland voor een optreden op het Wereldkinderfestival (eveneens betaald door Oxfam € 43.250,-). Nu zij niet zijn teruggekeerd en hun verhaal hebben verteld aan de Nederlandse autoriteiten en pers, lopen de kinderen nog meer gevaar om terug te keren. Aangezien ze een groep vormen, trekken ze de aandacht. Hun asielaanvraag heeft dan ook in de krant gestaan in het land van herkomst. De willekeur van weleer zal veranderen in gerichte represailles door overheid en het daarmee verbonden circus management. De (financiële) belangen en het gezichtsverlies zijn namelijk groot. Niemand kan en zal hen beschermen. En niemand zal weten wat er met hen gebeurt, aangezien er van vrije pers geen sprake is in Ethiopië.
Circusact tijdens Generaal Pardondagen
In Nederland hebben de jongeren zich steeds van hun beste kant laten zien, door op te treden op Generaal Pardondagen in diverse gemeentes, op festivals en multiculturele aangelegenheden. Ze zijn talentvol (waren Nr 1 van Circus Ethiopië) en ambitieus. Hun shows zijn een verrijking voor onze samenleving. Traditionele instrumenten (krar, masenqo, fluit) en dansen vermengen met Westerse muziek en theater. Afrisinia heeft samengewerkt met Nederlandse artiesten en regisseurs, waaronder Kasba, Bart de Rijk, Koen Schyvens en Lisah Baart.
Kortom: win-win kan door hen hier een bestaan te laten opbouwen. Het betekent veiligheid en een toekomst voor jonge mensen en een verrijking voor Nederland.
De situatie op 6 maart 2009
Asiel voor minderjarigen
Twee minderjarigen hebben een tijdelijke verblijfsvergunning gekregen omdat ze in het land van herkomst risico lopen besneden te worden. De meisjes die al besneden zijn, ontvingen zonder uitzondering een negatieve beschikking. Alle jongens hebben een negatieve beschikking ontvangen.
IND
Het voornaamste argument van de IND luidt dat geen van de jongeren persoonlijk vervolgd zal worden, ongeacht de stroom aan berichten die het tegendeel bewijst en zonder rekening te houden met het feit dat de groep als zodanig aandacht trekt in Ethiopië.
Aangezien de kinderen hun land legaal konden verlaten, zo redeneert de IND, kunnen ze ook terug. Een statische denkwijze. Doordat de groep en masse asiel heeft aangevraagd en hun verhaal heeft verteld, lopen alle leden het gevaar gericht vervolgd te worden.
Australië heeft in 2005 asiel verleend aan een groep artiesten/jongeren van Circus Ethiopië die om soortgelijke reden en op eenzelfde wijze bescherming vroeg.
Alle jongeren die een negatieve beschikking ontvingen, zijn in hoger beroep gegaan. De eerste twee zittingen vinden plaats op 25 maart om 15.30h in de rechtbank in Roermond. De derde zitting is in Maastricht, op 31 maart om 13.30h. Er is weinig aandacht voor het totale verhaal dat uitmondt in individuele drama’s.
nonfiXe, maart 2009
Medewerkers van het Ministerie van Justitie, die werkzaam zijn in ‘de keten oppakken, vastzetten, uitzetten’ zijn meedogenloos in hun verhoren, en wassen hun handen in onschuld na afloop.
Ondergang van de rechtsstaat in 2 bedrijven
While Albinus was speaking, Pilate’s face grew gloomy, but not a tear fell from his eyes, and after a little while he said: ‘It seems that Fate has thus decreed it, Albinus!’
Albinus: ‘That might be so, but surely it does not remove from you the responsibility. Fate we do not know. Our duties are known to us, and we ought to perform them right. But you did not do so in the case of Jesus. You committed things which will offend the gods and men.’
(Beshara Shehadi, The Confession of Pontius Pilate)
Een tragedie in twee bedrijven. Afspiegeling van de macabere werkelijkheid in de notitieblokken van nonfiXe.
Plaats van handeling: Dienst Terugkeer en Vertrek, pal naast de gevangenis aan de Ringbaan Zuid in Tilburg.
Tijd van handeling: 11 september
Hoofdrol: medewerker B van de Dienst Terugkeer en Vertrek van het Ministerie van Justitie (<<).
Turbo: twee leden van de Vreemdelingenpolitie.
Bijrollen:
Figuranten:
Betekenis terminologie & afkortingen:
Bedrijf 1
(Doek op)
Koffie, voorstellen en handen schudden in de hal. Medewerker B doet zich voor als een joviale gastheer.
Mis! De jovialiteit is een vermomming die al snel verandert in een battle dress. Onaangedaan geselt B enkele minuten later de Asielzoeker met een stortregen aan heldere en krachtige, niet mis te verstane woorden. Stoere taal in de oren van veel Nederlanders. Een associatie met terreur in die van rechtschapen Nederlandse burgers met gevoel voor de medemens. Je hoeft geen kenner van Kant of Derrida te zijn om te walgen van het Nederlandse asielbeleid. Ben je dat wel, dan staan de volgende zinnen gelijk aan het fusilleren van onschuldige burgers in een ongelijke strijd van gewapende geweldenaren tegen ongewapende en ook nog geboeide slachtoffers. Voor nonfiXe en andere ijveraars voor integratie van vluchtelingen wordt op deze ochtend, vrijdag 11 september – 9/11 – het faillissement van de Rechtsstaat Nederland uitgesproken.
B, koude stem, glaszuivere articulatie (je hoort de tong tegen het gehemelte drukken en ziet de wangen draaiende bewegingen maken):
<< ‘U bent ver-wij-der-baar uit Neder-land.
‘U bent illegaal!
‘U heeft de verantwoordelijkheid en de verplichting Nederland te verlaten, omdat u geen rechtmatig verblijf heeft. Heeft u dat begréepen?’
(De blingbling armband rinkelt om zijn pols terwijl hij driftig en met grote hanenpoten aantekeningen maakt van zijn eigen woorden. Een gouden ring om zijn rechterpink. De brede bovenarmen verraden veelvuldig bezoek aan een sportschool. De monoloog wordt uitgesproken als een koud dictaat.)
<< ‘Als u er voor kiest om zelfstandig uw terugkeer te regelen, dan wijst de Dienst Terugkeer en Vertrek u op IOM. Als u zegt: ‘Ik wil Nederland niet verlaten, dan gaan we u in samenwerking met de politie vastzetten en uitzetten.’ (overdreven articulatie, de zin drijft langzaam uit, de toon wordt zachter, het dreigement scherper)‘Wat heeft u daarop te zeggen?’
>> ‘ Ik wil op dit moment meewerken, maar wil eigenlijk wachten op terugkeer van de groep waarvan ik deel uitmaak en met wie ik hier gekomen ben en asiel heb aangevraagd’.
<< ‘De rest van de groep is niet illegaal. U bent illegaal. Daarom ligt de verplichting om te vertrekken bij u. Ú heeft geen grond voor een rechtmatig verblijf. Een deel van de groep heeft dat wél. Zij kunnen ervoor kiezen om met ú mee te gaan. Als u dat met de anderen bespreekt, behoort dat zeker tot de mogelijkheden. Als u uw vertrek niet gaat regelen, bent ú degene die opgepakt gaat worden door de Vreemdelingenpolitie. Als u zegt: “ik wil meewerken”, dan moet u daar ook per ommegaande gehoor aan geven door een afspraak met de IOM te maken. Dan weten de Vreemdelingenpolitie, de COA en de overige ketenpartners dat u bezig bent uw terugkeer te regelen. De Dienst Terugkeer en Vertrek kan u faciliteren door u te plaatsen in een verblijflocatie. IOM en Vreemdelingenpolitie zullen er ter plekke op toezien dat u uw vertrek regelt. De voorzieningen zijn ongeveer zoals u die heeft gehad van de COA.’
>>>> ‘Die verblijflocatie, is dat Vlagtwedde?
<< ‘Ik was nog niet klaar met informatie geven. Inderdaad, dat is 12 weken Vlagtwedde. Deze 12 weken zijn geen Wet van Meden en Perzen. Als u bezig bent met het regelen van uw vertrek, dan hoeft uw verblijf niet exact 12 weken te duren. De meldplicht bepaalt de Vreemdelingen politie ter plekke. U bent vrij in uw beweging, zolang u zich maar aan de meldplicht houdt. Die meldplicht is er om er zeker van te zijn dat u in de buurt bent als één van de ketenpartners u wil spreken.’
>>>> ‘Plaatsing in Vlagtwedde gebeurt toch op grond van een maatregel..!?’
<< ‘Als iemand zegt: “Ja, ik wil”, dan wordt de maatregel verplicht opgelegd. Mijnheer wordt in de gelegenheid gesteld om zijn terugkeer in een verblijflocatie te regelen.’
<< ‘Waar is uw paspoort?’
>> ‘Thuis’.
<< ‘Waar is thuis?’
>> ‘Den Bosch. Een woning die we eerder als alternatief voor overplaatsing naar Bellingwolde aanmerkten.’
(Het doek valt en gaat meteen weer omhoog)
Bedrijf 2
Een bode komt binnen. ‘Mijnheer B, er zijn mensen voor u’.
<< (veinzend) ‘Heb ik een afspraak dan?’
B doet alsof er per abuis een dubbele afspraak gemaakt is. Hij verontschuldigt zich en loopt de kamer uit. Even later komt hij terug in het gezelschap van een man en een vrouw van de Vreemdelingenpolitie om de strop flink aan te halen en de Asielzoeker te intimideren. Hier is overduidelijk sprake van coördinatie. De keten oppakken, vastzetten en uitzetten wordt van hogerhand aangestuurd, meent de advocaat. Hij heeft nog nooit meegemaakt dat de Dienst Terugkeer en Vertrek al tijdens een eerste gesprek zo van leer trok. ‘B is één van de beteren hier. Anders doet hij nooit zo. Hij heeft z’n orders. Dat is zeker. We hebben kennelijk op een paar gevoelige tenen getrapt.’ Een hint in de richting van de door Afrisinia gewonnen rechtszaak, die COA een paar weken eerder tegen de Ethiopische jongeren heeft aangespannen. COA wilde tien oudere jongeren van de groep overplaatsen naar het verre Bellingwolde, met Vlagtwedde (Ter Apel) het Siberië voor asielzoekers.)
B informeert en passant nog even of de Asielzoeker is ingeschreven bij de gemeente. ‘Nee,’ antwoorden Steun en Toeverlaat. ‘Stichting Afrisinia heeft zich voor hem garant gesteld. Dat moet voldoende zijn’.
Een slanke man en een ietwat gezette vrouw treden binnen. Ze komen met een oekaze van hogerhand. Die is zo duidelijk als wat, dus lang hoeven ze niet te blijven. De 12 weken Vlagtwedde van B krimpen vliegensvlug in tot 14 dagen.
<<<< Vrouw (Vreemdelingenpolitie): ‘Mijnheer is illegaal. U moet binnen 14 dagen Nederland verlaten.’
(Vreemdelingenpolitie af.)
De uitsmijter is zo ongepast, dat het haast humoristisch is:
<< ‘Ik wens u, van mens tot mens, en als medewerker van de Dienst Terugkeer & Vertrek, veel succes in uw verdere leven.’ (zijn wangen rollen over het gezicht) ‘Wat vond u van dit gesprek?’
B sluit af zoals hij begon: handen schuddend. Alsof er niks gebeurd is, alsof er niks gezegd is. Zijn woorden galmen na in het lijf van de Asielzoeker als inzakkende gebouwen na een bombardement. Buiten rookt B een sigaretje bij de rookpaal. Hij kijkt onbevangen naar de grijze lucht, alsof hij zelf niet verantwoordelijk is voor de kogels die hij net op de ongewapende Asielzoeker heeft afgevuurd. En dan ook nog vragen: ‘Hoe voelt u zich nu?’ Zo wreed was zelfs Pontius Pilatus niet. Die waste zijn handen in onschuld, maar ging niet voor de gekruisigde Jezus staan om die met een vette grijns op het ongeschoren gezicht toe te voegen: ‘Voelt dat lekker, die nagels door je handen en voeten?’
Epiloog
While Albinus was speaking, Pilate’s face grew gloomy, but not a tear fell from his eyes, and after a little while he said: ‘It seems that Fate has thus decreed it, Albinus!’
Albinus: ‘That might be so, but surely it does not remove from you the responsibility. Fate we do not know. Our duties are known to us, and we ought to perform them right. But you did not do so in the case of Jesus. You committed things which will offend the gods and men.’
(Beshara Shehadi, The Confession of Pontius Pilate)
©nonfiXe, 11 september 2009
Brief van de Dienst Terugkeer en Vertrek
Op verzoek van de algemeen directeur van de Dienst Terugkeer en Vertrek is de naam van de medewerker uit dit verhaal gehaald. Wij zijn het in zoverre met hem eens, dat de DT&V regeringsbeleid uitvoert en individuele medewerkers niet op het schavot hoeven te belanden. Wat blijft is de persoonlijke verantwoordelijkheid van ieder mens. Dat kun je niet afdoen met de simpele redenering: ik voer de wet uit en het is nu eenmaal mijn werk.
