waar is hier de nooduitgang?

Je kunt niet terug naar je geboorteland en je mag hier niet blijven. Je mag hier niet wonen, niet werken, niet liefhebben, niet slapen, niet ademen. Een heel overheidsapparaat richt zich erop om jou het leven onmogelijk te maken. Waar is de nooduitgang?
Afrisinia vs COA, bodemprocedure in de rechtbank van Den Bosch.

 

Zestien jonge mensen reizen met een paspoort en visum naar Nederland om shows te geven waarmee hun land, Ethiopië, kan schitteren. ‘Kijk, wat een mooie meiden en wat zijn ze goed.’ ‘Die jongleur kan wel zes kegels in de lucht houden.’ ‘Exotische muziek, niet?’ ‘Wist je dat het straatkinderen zijn?’ ‘Knap hè?’ ‘Ja, Ethiopië is een prachtig land.’

Achter de schermen speelt echter een heel andere show: machtsmisbruik door overheidsfunctionarissen, seksueel misbruik en slavernij. (Zie: Een zekere toekomst voor jonge mensen: vervolging & misbruik)

De jongens en meisjes doen het enige wat ze kunnen doen: ze vluchten. Ze vragen asiel aan, in de volle overtuiging dat hier in het Westen de rechten van de mens wel tellen.

MIS.

Hier tellen de rechten van de Procedure die erop gericht is zoveel mogelijk asielzoekers zo snel mogelijk het land uit te krijgen. De Procedure is de afgod van ambtelijk Nederland, waaraan jaarlijks een bepaald aantal mensen dient te worden geofferd.

Om zich ervan te verzekeren dat de Procedure gediend wordt, is een keten van instanties opgericht, en ettelijke tienduizenden (toeleveranciers meegerekend) Nederlanders leggen zich er dagelijks op toe dat het quotum gehaald wordt.

Ook wordt, om de Procedure gemakkelijker te maken voor de ambtenaren die haar dagelijks aanbidden, de realiteit van een mensenleven in stukjes geknipt, zodat ieder deel apart kan worden bekeken en afgewezen, om later de scherven weer bij elkaar te vegen en te zeggen: ‘Zie je wel, dit is geen raam. Dit zijn glasscherven.’

Tijd: 31.03.2010 10.45h

Plaats: Rechtbank ’s-Hertogenbosch: Afrisinia vs COA

Geen van de eisers is in persoon aanwezig om de zitting bij te wonen waarin COA beweert het recht te hebben negen van de zestien circusartiesten van Afrisinia over te plaatsen naar de verst mogelijke uithoek van Nederland: AZC Bellingwolde, genaamd: De Grenshof. Jammer, vindt de rechter, ‘Ik keek uit naar de circusgroep van Afrikanen’. Wat had hij verwacht? Buitelende acrobaten en een jubelende krar in zijn rechtszaal?

De Afrikanen die de rechter zo graag had willen zien, sluipen door de straten op zoek naar voedsel en een slaapplaats. Ze kunnen geen kant op. Ondanks de overvloed aan bewijsmateriaal, verklaringen en aanwijzingen, heeft de Nederlandse asielketen (IND, COA, DT&V, Vreemdelingenpolitie en ja, zelfs de rechtbanken en Raad van State doen vrolijk mee) zich stellig voorgenomen om zestien jonge levens in de knop te breken.

Dezelfde rechtbank in ’s-Hertogenbosch besloot op 28 december 2009 even snel dat de Ethiopische jongeren geen recht meer hadden op zakgeld  (€50,-) en ziektekostenverzekering. ‘Ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat er productie moest worden gemaakt voordat het kalenderjaar ten einde was,’ merkt Piet Hein Hillen, advocaat van de jongeren op. ‘Ja, dat is een van de eisen die de minister stelt,’ beaamt de rechter.

De zitting van woensdag 31 maart 2010 in ’s-Hertogenbosch  is het zoveelste bewijs van een Kafkaiaans samenspel der instituten.

Negen van de zestien jongeren (die al van kindsaf aan samen zijn op het circusterrein en niet te vergeten in de straten van Addis Abeba) werden in augustus 2009 door COA gesommeerd om van het AZC Dongen te vertrekken naar De Grenshof in Bellingwolde. Reistijd: vierenhalf uur, prijs enkele reis: € 35,03 – ze konden binnen de Nederlandse grenzen niet verder uit elkaar getrokken worden. ‘Het is de best mogelijke oplossing,’ volgens COA, dat lamenteert over werkdruk en bezettingsgraad.

Een organisatie die opgericht is om vluchtelingen op te vangen, zou toch in staat moeten zijn om met een flexibel aantal gasten om te gaan. In 2004 huisvestte de COA 40.000 mensen. In 2009 nog 21.000 en was er sprake van grote ‘uitstroom’, aangezien de ‘Pardonners’ de centra verlieten. Toch is er nergens in de buurt van Tilburg – waar NIDOS de minderjarigen plaatste om dicht bij de net meerderjarigen te zijn – een plekje vrij?

Leegstand kost geld. COA kan zich geen lege plaatsen op AZC’s veroorloven. Geld is belangrijker dan een ‘vreemdeling’, dus lege plaatsen worden zo snel mogelijk afgestoten.

Hoeveel geld kost alleen deze procedure al? 600 Hekken rondom het prefab huisje waar Afrisinia in Dongen zat, drie gerechtelijke procedures waarvoor de landsadvocaat is ingeschakeld, COA medewerkers die naast de landsadvocaat in de rechtszaal gaan zitten ….

Video: 600 Hekken rondom een prefab huisje, sober doch humaan? Een wandeling van vijf minuten om bij de straat te komen. Wat als er brand uitbreekt? Hoe komen hulpdiensten bij de deur? 

‘COA vangt sober doch humaan op’, repeteert de landsadvocaat (de eigen juristen worden kennelijk niet capabel genoeg geacht om deze zaak te voeren) een aantal malen. ‘COA bepaalt of en waarheen overgeplaatst wordt. Ook kinderen die al een aantal jaren naar dezelfde school gaan, worden overgeplaatst,’ zegt hij zonder enige schaamte. Bovendien: het was de beste optie.

De beste oplossing? Nergens in het dossier blijkt dat er enige inspanning is verricht om zelfs maar te zoeken naar een andere oplossing: geen telefoonnotitie, geen e-mail. Uit niets kan worden opgemaakt dat ook maar 1 medewerker van COA 1 vraag heeft gesteld aan het hoofdkantoor of aan een naburig AZC over de mogelijkheid om een plekje te vinden voor deze, toen nog vrolijke jeugd die zich meermalen welwillend toonde aan de Nederlandse samenleving, door zelfs op te treden tijdens Generaal Pardondagen waar nieuwe Nederlanders verwelkomd worden.

‘Deze jongeren hebben geen recht op toegang tot de Nederlandse samenleving,’ vindt de landsadvocaat. ‘Ze hebben geen recht op het voortzetten van hun circusactiviteiten. Bovendien kunnen ze blijven oefenen. Het kost alleen wat meer moeite….’ Hoe zou de landsadvocaat zelf reageren, als hij werd overgeplaatst en iedere dag vierenhalf uur heen en vierenhalf terug moest reizen naar zijn werk? Of verhuizen en zijn kinderen naar een andere school moest sturen, en een half jaar later weer?

‘Wij vinden Afrisinia geen bijzondere groep waarvoor we een uitzondering kunnen maken,’ zegt de landsadvocaat droog. ‘Iedere asielzoeker vindt de eigen situatie bijzonder.’

Is dat niet gewoon waar? willen we de landsadvocaat vragen. Is het niet bijzonder en schrijnend als je alles hebt achter moeten laten: familie, huis, vrienden, werk, kortom een heel leven? Is het niet schrijnend als je de geuren van je land niet meer kunt opsnuiven, de klanken van je taal niet meer kunt horen? Is het niet mensonterend zoals je hier sober doch humaan (volgens de normen van COA) wordt opgevangen, steeds wordt overgeplaatst, niet mag werken, niet mag studeren en jaren verliest in een Procedure waarin je naam wordt vervangen door het woord ‘vreemdeling’, ondanks het feit dat je de meest intieme zaken hebt moeten vertellen aan jou onbekende ambtenaren.

Tijdelijke ‘administratieve uitplaatsing’ van de jongeren naar een huis in Den Bosch dat door de stichting Afrisinia ter beschikking was gesteld, was absoluut geen optie voor COA (terwijl Stichting Afrisinia juist dacht behulpzaam te zijn door mee te denken). Want: na een eerste negatieve beschikking dient de asielzoeker te worden voorbereid op terugkeer. De terugkeer AZC’s zijn hier speciaal op ingericht, aldus de landsadvocaat. Er werkt een ander type mens dan in de Integratie centra. Er wordt geen Nederlandse les gegeven. Er worden terugkeer gesprekken gevoerd, beweert hij. In praktijk is het echter een nogal mager pakket. Bovendien is voor de terugkeer van asielzoekers op 1 januari in 2007 een speciaal instituut opgericht: de Dienst Terugkeer en Vertrek. Die zit ook in Den Bosch.

‘Als de leden van de circusgroep gevorderd worden door de Dienst Terugkeer en Vertrek, dan komen ze niet,’ zegt de landsadvocaat. Echter, ze kwamen wel. Ze kwamen naar een politiebureau in Tilburg. Dat politiebureau is gevestigd naast de Willem II gevangenis waar achter hoge hekken met prikkeldraad vreemdelingen gevangen zitten tot er een vliegtuig vol is en ze gedeporteerd worden. Eén verkeerd woord, of je wordt ook opgesloten.

Een verslag van zo’n gesprek tussen de DT&V en een van de jongens van Afrisinia is te vinden onder de titel: ‘Faillissement van een bot land’ .

Ze kwamen nog een keer, naar hetzelfde politiebureau naast diezelfde vreemdelingengevangenis. Weer dezelfde intimidatie. En de derde keer? Ja, toen bleven ze weg. Zou jij nog gaan? Als je zeker weet dat je opgepakt wordt terwijl je geen misdaad hebt begaan, maar enkel je leven wilt redden?

We leven in een rechtsstaat die van mensen eist dat ze vrijwillig en zonder morren hun hoofd in een strop steken en zelf het voetenbankje onder zich wegtrappen.

De rechter, die graag de circusgroep van Afrikanen had gezien, bepaalt mede zelf of hij die kans op een blik in de menselijke Zoo nog krijgt. Hij neemt daar zes weken de tijd voor.

Een zekere toekomst voor jonge mensen: vervolging en misbruik

Zestien Ethiopische jongeren stranden in de Nederlandse asielprocedure. Sinds mei 2007 wachten de jongens en meisjes van circus Afrisinia in asielzoekerscentra op bescherming. De IND wil hen op basis van algemene argumenten uitwijzen naar een zekere toekomst: vervolging en misbruik.

 

Krar, Ethiopisch snaarinstrument

Ethiopisch jeugdcircus Afrisinia

De jongeren van Circus Afrisinia zijn tussen de 14 en 24 jaar oud. Ze komen uit Addis Abeba uit de armste gezinnen – In Ethiopië moet 80% van de bevolking van minder dan $ 20,- per maand zien te overleven – Een aantal van hen is straatkind. De groep is al van jongsaf aan bij elkaar. Ze vormen een familie. De COA in Nederland behandelt hen ook als sociale eenheid.

Dictatuur: foltering en misbruik

In Ethiopië voeren Minister President Meles Zenawi en zijn regeringspartij een strak dictatoriaal en willekeurig beleid. De jongens en meisjes van Afrisinia hebben dat aan den lijve ondervonden. Meerdere malen zijn ze opgepakt en zonder proces in de gevangenis beland. Het uitdelen van pamfletten voor de oppositie partij of toevallig ergens aanwezig zijn, zijn hiervoor voldoende aanleiding.

De jongens vertellen over martelingen. Zo is een van hen enkele dagen en nachten lang in een ton koud water gezet, tot aan zijn kin. Als hij in slaap viel, zou hij verdrinken. Af en toe haalden zijn bewaarders hem er even uit om hem later weer terug te zetten.

Een andere jongen vertelt hoe hij zich als jong kind aanmeldde en de poort naar het circus zag eruit als de poort naar de hemel. Hij kreeg muziekles, betaalde hiervoor 10 birr contributie. Hij had talent en steeg in de hiërarchie tot hij de ’top’ namelijk de eerste groep bereikte. Toen moest hij de oorlog tegen Somalië verheerlijken en mensen aanzetten zich te melden voor militaire dienst. Ook andere ‘boodschappen’ van de regering Zenawi werden in voorstellingen gegoten. Hij wilde dat niet, hij was het er niet mee eens, daarom besloot hij het circus te verlaten. Er volgde een ‘gesprek’. Een pistool op tafel en dreigementen: ‘jij blijft en jij doet wat wij willen’. Hij bleef. In Nederland zag hij de kans schoon om te ontsnappen.

De meisjes werden gedwongen mee te gaan met ‘belangrijke’ mannen (lees: sponsoren) en seks met hen te hebben.

Mercator, Addis Abeba. Mannen gebukt onder zware vrachten, kinderen en ouderen moeten bedelen of verkopen papieren zakdoekjes

De kinderen zijn slachtoffer van meerdere vormen van intimidatie, gevangenneming, verkrachting en oneigenlijke machtsuitoefening. Ze moeten optreden zonder hiervoor enige vergoeding te ontvangen behalve één maaltijd per week.

Unicef en Oxfam Novib

Het circus waar de kinderen ‘opgevangen’ werden, wordt geleid door (ex)politici waaronder de voormalige minister van Informatie Asfaw Netsanet. Onder de paraplu Circus Ethiopië zijn, verspreid over het land, vijf jeugdcircussen actief. Deze worden gesponsord door verschillende westerse organisaties, zoals Unicef en Oxfam Novib. In de periode 2001-2005 ontving de organisatie alleen al van Oxfam Novib € 450.000,-. Veel geld in een derde wereld land waar zoals gezegd $ 20,- per maand het huishoudgeld van het merendeel is. (Oxfam-Novib webpagina, verwijderd na deze berichtgeving)

De jongeren die in Nederland asiel hebben aangevraagd, vormden de beste groep. Ze kwamen als ‘ambassadeurs’ naar Nederland voor een optreden op het Wereldkinderfestival (eveneens betaald door Oxfam € 43.250,-). Nu zij niet zijn teruggekeerd en hun verhaal hebben verteld aan de Nederlandse autoriteiten en pers, lopen de kinderen nog meer gevaar om terug te keren. Aangezien ze een groep vormen, trekken ze de aandacht. Hun asielaanvraag heeft dan ook in de krant gestaan in het land van herkomst. De willekeur van weleer zal veranderen in gerichte represailles door overheid en het daarmee verbonden circus management. De (financiële) belangen en het gezichtsverlies zijn namelijk groot. Niemand kan en zal hen beschermen. En niemand zal weten wat er met hen gebeurt, aangezien er van vrije pers geen sprake is in Ethiopië.

Circusact tijdens Generaal Pardondagen

In Nederland hebben de jongeren zich steeds van hun beste kant laten zien, door op te treden op Generaal Pardondagen in diverse gemeentes, op festivals en multiculturele aangelegenheden. Ze zijn talentvol (waren Nr 1 van Circus Ethiopië) en ambitieus. Hun shows zijn een verrijking voor onze samenleving. Traditionele instrumenten (krar, masenqo, fluit) en dansen vermengen met Westerse muziek en theater. Afrisinia heeft samengewerkt met Nederlandse artiesten en regisseurs, waaronder Kasba, Bart de Rijk, Koen Schyvens en Lisah Baart.

Kortom: win-win kan door hen hier een bestaan te laten opbouwen. Het betekent veiligheid en een toekomst voor jonge mensen en een verrijking voor Nederland.

De situatie op 6 maart 2009

Asiel voor minderjarigen

Twee minderjarigen hebben een tijdelijke verblijfsvergunning gekregen omdat ze in het land van herkomst risico lopen besneden te worden. De meisjes die al besneden zijn, ontvingen zonder uitzondering een negatieve beschikking. Alle jongens hebben een negatieve beschikking ontvangen.

IND

Het voornaamste argument van de IND luidt dat geen van de jongeren persoonlijk vervolgd zal worden, ongeacht de stroom aan berichten die het tegendeel bewijst en zonder rekening te houden met het feit dat de groep als zodanig aandacht trekt in Ethiopië.

Aangezien de kinderen hun land legaal konden verlaten, zo redeneert de IND, kunnen ze ook terug. Een statische denkwijze. Doordat de groep en masse asiel heeft aangevraagd en hun verhaal heeft verteld, lopen alle leden het gevaar gericht vervolgd te worden.

Australië heeft in 2005 asiel verleend aan een groep artiesten/jongeren van Circus Ethiopië die om soortgelijke reden en op eenzelfde wijze bescherming vroeg.

Alle jongeren die een negatieve beschikking ontvingen, zijn in hoger beroep gegaan. De eerste twee zittingen vinden plaats op 25 maart om 15.30h in de rechtbank in Roermond. De derde zitting is in Maastricht, op 31 maart om 13.30h. Er is weinig aandacht voor het totale verhaal dat uitmondt in individuele drama’s.

nonfiXe, maart 2009