De vicieuze cirkel van armoede: honger – uitbuiting – uitstoting

Drie willekeurige nieuwsberichten van 5 april 2012 tonen hoe het hele systeem er op gericht lijkt om de armen arm te houden; kleine boeren worden van hun land gezet ten faveure van investeerders die het voedsel exporteren – mensenhandel bloeit en groeit mede door de armoede – sterke vluchtelingen die de reis naar het rijke Westen afleggen worden uitgestoten. Waar is hier de nooduitgang?

Drie willekeurige berichten uit het nieuws van vandaag  die ogenschijnlijk niets met elkaar te maken hebben, tonen de vicieuze cirkel waarin hele bevolkingsgroepen zich in bevinden.

Caro Sicking voor nonfiXe

Ethiopië, het land van herkomst van uitgeprocedeerd jeugdcircus Afrisinia, staat wereldwijd bekend om steeds terugkerende hongersnood. Het huidige regiem dat al ruim twee decennia uit één en dezelfde partij – EPRDF -, met één en dezelfde leider – Meles Zenawi – bestaat, verkoopt vruchtbare grond aan buitenlandse investeerders onder het mom dat zo banen gecreëerd worden. In werkelijkheid worden kleine boeren verplaatst naar onvruchtbare delen van het land waar ze nauwelijks in hun eigen onderhoud kunnen voorzien. Daarnaast verdwijnt de oogst van de landerijen der investeerders naar buitenlanden zoals China en Saoedi Arabië. Uitverkoop dus, ten koste van de eigen bevolking, die op deze wijze arm en ondervoed blijft. Zo staat te lezen in een artikel van Jenny Vaughan voor AFP – Agence France Presse – op 5 april 2012. Waaraan wij willen toevoegen dat een uitgehongerd volk gemakkelijker onder controle te houden is, zodat een dictator zijn macht behoudt.

Armoede lijdt tot uitbuiting en onderdrukking. Ouders die hun kind niet kunnen voeden zijn eerder geneigd om hem, of meestal… haar, mee te geven aan een zogenaamde helper die belooft om het kind naar het Westen te brengen alwaar opleiding en werk wachten. Heel wat meisjes zijn zo naar Europa gebracht en aldaar gedwongen als prostituee te werken. In de jaren negentig van de vorige eeuw ging het om prijzen zoals fl. 25,- met condoom en fl. 50,- zonder condoom. De meisjes moeten dat geld afdragen aan de handelaren om de reis terug te betalen. Hoe jonger het meisje, des te meer ze moet betalen. Denk aan bedragen van € 60.000,- of meer.

Momenteel zijn er in de wereld meer slaven dan ooit te voren. De Washington Post schrijft vandaag dat er 2.4 miljoen mensen worden verhandeld (ja, dat is het woord), waarvan 80% in de seksindustrie terecht komt en twee op de drie is vrouw. Nog even door met de cijfers: slechts één van de honderd ontsnapt aan de slavernij.

Maar cijfers zeggen nooit zoveel als echte mensen van vlees en bloed. Hope en Gloria zijn van vlees en bloed, ze zijn ontsnapt en hebben aangifte gedaan van mensenhandel. Samya, uit Wat de Hel! is een fictief personage opgebouwd uit de Hope’s en Gloria’s die in Nederland bij Stichting Vast redding vonden.

Behalve de mensen die verkocht en verhandeld worden, zijn er natuurlijk ook degenen die op eigen houtje de reis naar voedsel en een menswaardig leven proberen te maken. Over reizen onder dergelijke omstandigheden hoeven we ons geen illusies te maken. Je moet een sterk mens zijn om dat te kunnen. Die sterke mensen, die gevaren hebben getrotseerd en vernederingen overwonnen, die opgepropt in kleine bootjes zeeën zijn overgestoken, die worden hier afgedaan als ‘economische’ vluchtelingen. Wat een ander woord voor profiteur is geworden. Ze krijgen geen asiel. Degenen die niet terug kunnen of durven, zwerven zonder papieren en vogelvrij door de Europese steden.

In Brussel is een groep die zich daartegen verzet. Drieëntwintig asielzoekers zijn al tachtig dagen in hongerstaking. Sommigen durven te beweren dat dit chantage is. Maar dat is het niet. Het is uiterste wanhoop. De laatste keuze die ieder mens uiteindelijk heeft, is zijn eigen leven te nemen. Deze mensen in Brussel willen niet sterven, maar ze zijn ertoe bereid, omdat hun leven een hel is. ‘Mensen zonder papieren, zijn geen mensen zonder rechten’, kopt De Wereld Morgen.be, Internet kwaliteitskrant.

De schrijver, Roby Guns, slaat liberale politici om de oren met het Oxford Manifest: ‘In deze tekst staan de principes opgesomd die de fundamenten vormen van het liberalisme van na de Tweede Wereldoorlog. Hier staat te lezen dat respect voor de individuele mens de ware hoeksteen is voor de samenleving. De staat is louter het instrument van onze samenleving.

‘De staat moet de fundamentele mensenrechten respecteren. Economische vrijheid is zo een recht. Ieder mens heeft het recht om hun leven te verbeteren door middel van te werken. Een continue verbetering van de arbeidsvoorwaarden en van de huisvesting en werkomgeving van arbeiders is noodzakelijk. Deze verbetering kan er komen via de procedures van economische regularisatie.’ Vervolgens stelt Guns de vraag: ‘Kan je daar als liberaal tegen zijn?’

Het is nog sterker, ook een socialist, christen-democraat, een weldenkend en –voelend mens kan daar niet tegen zijn.

De radaren van de wereld, die Graaiers belonen en kleine mensen vermalen en malen en doormalen, tot hen niets anders rest dan in hongerstaking te gaan of te blijven leven onder erbarmelijke omstandigheden, die radaren worden pijnlijk zichtbaar in de drie willekeurige nieuwsberichten die vandaag over mijn scherm schoten.

De oplossing van dit probleem, waar ook Roby Guns op uit komt, is ethiek. Ethiek zoals verwoord staat in de Universele Rechten van de Mens. Want: er zijn geen mensen zonder rechten.

Gebrek aan ethisch bewustzijn tekent de hedendaagse politiek, in Nederland net zo goed als in België, waar actief door autoriteiten gejaagd wordt op mensen, enkel en alleen omdat ze niet de juiste papieren hebben.

Het verzet hiertegen groeit, door individuele burgers, door burgemeesters die weigeren mee te werken aan de deportatie van mensen uit hun gemeente. Degenen die zich verzetten, beseffen dat ethisch bewustzijn de persoonlijke verantwoordelijkheid van ieder individueel mens is. De vraag is wanneer dat besef in Den Haag doordringt.

nonfiXe, 5 april, 2012